Starting Over Yet again - Wat zelfhulpboeken je vertellen

Het beeld van Charlotte uit Sex And The City die het boek 'Starting over yet again' het raam uit smijt, staat al een jaar of tien in mijn geheugen gegrift. Eerst als een komische scène waar ik hartelijk om kon lachen, de laatste jaren eerder als een pijnlijk herkenbaar tafereel over het sentiment dat bij -de term alleen al- zelfhulpboeken komt kijken. 

Waar het doelpubliek van die zelfhulpboeken in Sex And The City bestond uit single, onzekere, stereotiepe vrijgezelle vrouwen van midden de dertig, moet je nu al stevig je best doen om een zelfhulpboekloos huishouden te vinden. Of het nu gaat over de liefde (zoeken, vinden, houden, loslaten), geld (verdienen, sparen, uitgeven, investeren), je lichaam (te breed, te smal, te klein, te groot, te veel gluten, te weinig koolhydraten, te weinig gluten, te veel koolhydraten)… enfin, you know the drill. Alomtegenwoordig zijn ze, die boeken. Soms geschreven door zelfverklaarde experts, soms door bekendheden (met of zonder hulp van een ghostwriter) en af en toe zelfs eens door iemand die echt weet waarover hij of zij het heeft. 

“Twenty something, twenty everything” was de titel van het boek dat ik lachend aan een vriendin liet zien in de kringloopwinkel. “Hier, voor als ge eens een crisis hebt.” Mijn lach maakte snel plaats voor een geïnteresseerde blik op de achterflap en voor ik het wist stond ik het af te rekenen bij de kassa. A Quarter-life Woman's Guide to Balance and Direction.” Pas enkele weken later pakte ik het boek weer uit het rek. Na een pagina of 30 realiseerde ik me dat doe-vragen me niet uit mijn zelf-gediagnosticeerde quarter-life-crisis ging helpen, maar met de aankoop van het boek, had ik mezelf wel zonder pardon uit de ontkenningsfase gekatapulteerd. 

Hoe komt het dat we vaak een beetje over onze schouder kijken bij het afrekenen van zo'n zelfhulpboek, of beter nog: het online bestellen? En als we ons er dan toch zo'n beetje voor schamen, waarom doen we het dan toch? Beide vragen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, en de antwoorden zijn dat nog meer. Titels als "Wat wil je echt?", "Waarom heeft niemand mij dit eerder verteld?", "De kracht van zelfliefde" en "Sterker worden waar het pijn doet" (allemaal bestaande boeken) geven het gevoel dat ze een probleem gaan oplossen. Dat je niet alleen bent met je vragen en zorgen en vooral dat het antwoord daarop te vinden is in de driehonderd pagina's die je in je hand hebt. De schaamte ligt in het doorprikken van de alles-is-perfect-bubbel. In deze wereld van goednieuwsshows op social media, geef je nu eenmaal niet graag toe dat je niet over die relatie van 3 jaar geleden geraakt, dat er achter die muur van Instagramwaardige vakantiefoto's een berg schulden schuilgaat, of dat je elke dag minder graag naar het werk gaat dan de vorige... 

Maar de verkoopcijfers en hoge plekjes in allerhande ranglijsten spreken voor zich: we doen het wel, die boeken lezen. Het laatste boek van Nina Mouton heb ik zelf van een "top tien deze week"-stapel geplukt, en de 'Onbespreekbaar'-podcast werd me aangeraden door mister Spotify himself. Het beluisteren van een podcast -of religieus alinea's onderlijnen in een hoopgevend boek- zal niemand van een crisis afhelpen, maar misschien wel de stap doen zetten naar verdere hulp. Dat alleen al is een overwinning die ik graag aan onze generatie wil toekennen. Want waar menig vijftigplusser nog gruwt bij het woord "psycholoog", is de zin "mijn psycholoog zei..." niet iets waar onze generatie nog van opkijkt. Een evolutie die we alleen maar kunnen toejuichen. Met een gebroken arm blijf je ook niet rondlopen zonder naar de dokter te gaan. Hoog tijd dat we ook psychologische hulp normaliseren. Er is geen probleem zo gek of iemand anders heeft het wel eens meegemaakt. En soms is die (h)erkenning al genoeg. Weten dat je niet alleen bent en dat niet helemaal oké zijn, soms ook oké is. De meeste van ons hebben niet al hun schaapjes op het droge. Die van mij verdrinken bijna, ik denk dat er zelfs een geit tussenzit. 

Dus lees het boek. Beluister de podcast. En deel ook dat eens op Instagram. Maak van de goednieuwsshow een kwaliteitsmedium waar de dingen mooi, leuk, maar vooral ook écht zijn. Om het met de woorden van Monica Geller te zeggen: Welcome to the real world. It sucks! You're gonna love it!